در زنان خاصی که در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان قرار دارند می‌­توان برای کمک به کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان، از داروهای خاصی استفاده کرد.

• تاموکسیفن و رالوکسیفن

تاموکسیفن و رالوکسیفن تنها داروهایی هستند که در ایالات متحده برای کمک به کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان تایید شده‌اند. مطالعات نشان داده­اند که تاموکسیفن و رالوکسیفن خطر ابتلا به سرطان پستان در زنان با خطر بالاتر از حد متوسط را کاهش می­‌دهند. البته این داروها می‌­توانند خطرات و عوارض جانبی خاص خود را داشته باشند.

هر دوی این داروها، تعدیل کننده­های انتخابی گیرنده استروژن[1]  (SRMs)هستند. این داروها تنها در برخی از بافت­های بدن بر علیه هورمون استروژن عمل می­کنند (یا آن را مسدود می­کنند)، اما تاثیری بر دیگر بافت­ها ندارند. استروژن می­تواند باعث رشد سلول‌های سرطان پستان شود. هر دوی این داروها دریافت استروژن را در سلول‌های پستان مسدود می‌کنند، به همین دلیل است که می‌توانند در کاهش خطر سرطان پستان مفید باشند.

این داروها بیشتر به دلایل دیگر استفاده می‌شوند:

• تاموکسیفن عمدتا برای درمان سرطان پستان با گیرنده هورمونی مثبت استفاده می‌شود.
• رالوکسیفن بیشتر برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان در زنان یائسه استفاده می‌­شود.

هنگامی که از این داروها به هدف کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان استفاده می‌­شود، طول مدت مصرف معمولا 5 سال است. هر دو دارو قرص‌­­هایی هستند که یک بار در روز مصرف می‌­شوند؛ البته تاموکسیفن به شکل مایع نیز موجود است. رالوکسیفن فقط برای زنان یائسه تایید شده است اما تاموکسیفین گزینه­ایست برای زنان یائسه و همچنین آن­هایی که این مرحله را پشت سر نگذاشته­‌اند.

تاثیر این داروها بر خطر ابتلا به سرطان پستان در مطالعات مختلف متفاوت بوده است. هنگامی که نتایج همه مطالعات با هم جمع شوند، این داروها می­‌تواند حدود 40% (بیش از یک سوم) این خطر را کاهش دهند.

اگرچه دارویی که می­تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را تا حدود 40% کاهش دهد، خوب به نظر می­رسد، اما بدین معنی نیست که همه باید از آن استفاده کنند. انتخاب این راه پیشگیری به میزان خطر اولیه شما بستگی دارد. پزشک شما می­تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را بر اساس عواملی مانند سن، سابقه پزشکی و سابقه خانوادگی تخمین بزند و به شما کمک کند تا متوجه شوید که آیا مصرف این داروها برای شما مفید است یا نه.

عوارض جانبی احتمالی:

• علائم یائسگی

شایع­ترین عوارض جانبی این داروها علائم یائسگی است. گرگرفتگی و تعریق شبانه از جمله این موارد است. تاموکسیفن همچنین می­تواند باعث خشکی و ترشحات واژن شود. دوره قاعدگی در زنانی که قبل از یائسگی تاموکسیفن مصرف می­کنند، ممکن است نامنظم یا حتی متوقف شود. اگرچه اغلب پس از قطع دارو، قاعدگی دوباره شروع می­‌شود، اما همیشه اینطور نیست و برخی از زنان یائسه می­‌شوند. این احتمال در زنانی که در زمان شروع مصرف دارو نزدیک به یائسگی بوده‌­اند، بیشتر است.

ا

• لخته شدن خون

هم تاموکسیفن و هم رالوکسیفن خطر ایجاد لخته خون در ورید پا (ترومبوز وریدی عمقی) یا در ریه­ها (آمبولی ریه) را افزایش می­دهند. این لخته­ها گاهی اوقات می‌توانند باعث مشکلات جدی و حتی مرگ شوند. مطالعات عمده­ای که این داروها را برای پیشگیری از سرطان پستان بررسی کردند، خطر کلی این Bی خون در طی 5 سال درمان را کمتر از 1٪ تخمین زد. اگر در گذشته لخته خون جدی داشته­اید، این خطر می­تواند بیشتر باشد، بنابراین به طور کلی این داروها برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان برای افرادی که سابقه لخته شدن خون دارند توصیه نمی‌شود.

از آنجایی که این داروها خطر ابتلا به لخته‌های خونی را افزایش می‌دهند، این نگرانی نیز وجود دارد که ممکن است خطر حمله قلبی یا سکته را نیز افزایش دهند، اگرچه این موضوع مشخص نیست. ممکن است بخواهید در مورد مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید، به خصوص اگر سابقه حمله قلبی یا سکته مغزی دارید، یا در معرض خطر ابتلا به آنها هستید.

• سرطان­های رحم

از آنجایی که تاموکسیفن در رحم مانند استروژن عمل می­‌کند، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان­های رحم، از جمله سرطان آندومتر و سارکوم رحم را افزایش دهد. به نظر می­رسد که این افزایش خطر بیشتر بر زنان بالای 50 سال تأثیر می‌گذارد و زنان جوان­تر در معرض خطر کمتری هستند. البته افزایش کلی در خطر ابتلا به سرطان رحم با مصرف تاموکسیفن کم است (کمتر از 1٪) و در عرض چند سال پس از قطع دارو به حالت عادی باز می­‌گردد.

اگر به خصوص بعد از یائسگی، تاموکسیفن مصرف می­کنید و خونریزی واژینال یا لکه بینی غیرطبیعی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا اینها علائم احتمالی سرطان رحم هستند.

رالوکسیفن مانند استروژن در رحم عمل نمی کند و با افزایش خطر سرطان رحم مرتبط نیست.

• مهارکننده­‌های آروماتاز

برای زنان یائسه که در معرض خطر بالاتر از حد متوسط برای ابتلا به سرطان پستان هستند و مصرف دارو را به‌عنوان روش پیشگیری انتخاب کرده­‌اند، ممکن است به جای تاموکسیفن یا رالوکسیفن، داروهایی به نام مهارکننده‌های آروماتاز (AIs) پیشنهاد شود.

مهارکننده­‌های آروماتاز با متوقف کردن آنزیم آروماتاز در بافت چربی، از تغییر هورمون­‌های دیگر به استروژن جلوگیری کرده و سطح آن را کاهش می­دهند. (استروژن می­تواند باعث رشد سلول­‌های سرطانی پستان شود). البته این داروها مانع از ساخت استروژن توسط تخمدان­‌ها نمی‌شوند و فقط سطح استروژن را در زنانی که تخمدان آن­ها این هورمون را نمی­‌سازد (مانند زنانی که قبلا یائسه شده‌­اند) کاهش می‌­دهد. به همین دلیل، عمدتا برای زنانی که قبلا یائسه شده‌­اند تجویز می‌­شود.

AI هایی که نقششان در کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان مشخص شده است عبارتند از:

– آناستروزول (آریمیدکس)

– اگزمستا (آروماسین)

این داروها، مانند تاموکسیفن، بیشتر برای درمان سرطان گیرندۀ هورمونی مثبت استفاده می‌­شوند تا کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان. هنگامی‌که این داروها برای اهداف پیشگیرانه استفاده می­‌شوند، طول مدت مصرف معمولا 5 سال می­باشد AIها اکثرا به‌صورت قرص بوده و یک بار در روز مصرف می­‌شوند.

بااینکه این داروها در کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان مورد تایید FDA نیستند، اما برخی از گروه­‌های متخصص آن­ها را به عنوان گزینه­‌هایی (همراه با تاموکسیفن و رالوکسیفن) برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان در زنان یائسه­ای که در معرض خطر هستند، در نظر می­گ‌یرند. به عنوان مثال، این داروها می­‌توانند یک گزینۀ معقول برای زنانی باشند که خطر لخته شدن خون در آن­ها زیاد بوده و بنابراین نباید تاموکسیفن یا رالوکسیفن مصرف کنند.

– خطرات و عوارض جانبی

شایع‌ترین عوارض جانبی AI علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه و خشکی واژن است.

این داروها همچنین می­توانند باعث درد عضلات و مفاصل شوند. این عارضۀ جانبی می­تواند آنقدر جدی باشد که باعث قطع مصرف دارو شوند.

برخلاف تاموکسیفن و رالوکسیفن، AIها می­‌توانند فرایند نازک شدن استخوان­‌ها را تسریع کرده و منجر به پوکی استخوان شوند. به‌همین دلیل، پزشکان اغلب قبل از شروع مصرف یکی از این داروها، بررسی تراکم استخوان را توصیه می­‌کنند.

AI می­تواند میزان کلسترول را نیز افزایش دهد. بنابراین زنانی که از قبل بیماری قلبی دارند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به مشکلات قلبی باشند.